نوآوری اکولوژیک

نوآوری اکولوژیک چیست؟

نوآوری های اکولوژیکی به معنای توسعه محصولات و فرایندها به نحوی است که به توسعه پایدار کمک کند، که شامل مجموعه ای از ایده های مختلفی از پیشرفت تکنولوژی های سازگار با محیط زیست تا نوآوری های مقبول جامعه در راستای پایداری می باشد.

ایده نوآوری اکولوژیک ایده ای نسبتا جدید می باشد. یکی از اولین نشانه های ظهور این ایده در مقالات و کتب، در کتاب فلسلرو و جیمز آمده است. جیمز در مقاله ی بعدی، نوآوری اکولوژیکی را به عنوان “محصولات و فرآیندهای جدیدی که به مشتری و کسب و کار ارزش می نهد در حالیکه بطور قابل ملاحظه ای تاثیرات زیست محیطی را کاهش می دهد” تعریف کرد.

نوآوری اکولوژیک از دو منظر قابل بررسی است.

نوآوری اکولوژیک به عنوان یک فرایند تکنولوژیک

شایع ترین کاربرد عبارت “نوآوری های اکولوژیک” برای اشاره به محصولات خلاقانه و فرآیندهایی می باشدکه میزان صدمات به محیط زیست را کاهش می دهد. صنایع پیشرو تکنولوژی های خلاقانه ای را توسعه می دهند که در راستای پایداری عمل کنند هرچند که این موارد همیشه عملی یا به لحاظ خط مشی و قانون اجباری نیستند.

نوآوری اکولوژیک به عنوان یک فرایند اجتماعی

موضع دیگری که مطرح است مقبولیت اجتماعی است. در این دیدگاه، این “ستون اجتماعی” اضافه شده به تعریف جیمز ضروری است زیرا تعیین نوع دیگر و اثربخش نوآوری های اکولوژیک می باشد. ستون های اجتماعی همراه با نوآوری های سازگار با محیط زیست معرف اجرای حکومت است که آن را ابزار یکپارچه ای برای توسعه پایدار می کند.

نمونه هایی از نوآوری اکولوژیک در ایران

تولید کاغذ از سنگ به جای درخت

امروزه مصرف روزافزون کاغذ در جوامع و در پی آن، ایجاد فشار بیش از حد بر جنگل‌ها و محیط زیست در سطح جهان، خود دلیلی بر ایجاد بار مالی بر دولت‌ها شده است که توجه و اهتمام به صرفه‌جویی و اصلاح الگوی تولید و مصرف در این بخش برای تعدیل روند استفاده‌های افراط ‌آمیز و بر خلاف اهداف توسعه پایدار، ضروری است. از جمله پیامدهای منفی که در صورت عدم توجه و تغییرات اساسی در این حیطه به وجود آمده است، با توجه به مصرف سالانه بیش از ۱ میلیون تن کاغذ در ایران که ۹۰ درصد آن از طریق واردات صورت می‌پذیرد، می‌توان به تخریب بیش از حد جنگل‌ها اشاره نمود.
خطر عمده این است که تولید هر تن خمیر کاغذ به قطع ۲۰ اصله درخت برای این میزان تولید منجر می‌شود و این تخریب جنگل‌ها و بی توجهی ، به گونه‌ای است که مصرف کاغذ توسط هر ایرانی در سال ۲۴۰ کیلوگرم است که شهر تهران هم اکنون به تنهایی روزانه ۴۵۰ تن کاغذ را به عنوان زباله دور می‌ریزند.
در صورت عدم توجه به زیر ساخت‌ها و ادامه روند کنونی تولید و مصرف سالانه کاغذ در کشور ایران، ضربه بسیار مهلکی بر محیط زیست، اقتصاد و رفاه اجتماعی وارد می‌شود. از این رو، مدنظر قرار دادن تغییر در الگوی تولید و مصرف و دیگر برنامه‌های زیر بنایی در این بخش می‌تواند کشور ایران را در تولید کاغذ به خودکفایی برساند و حتی به صادرات این محصول بر خلاف روند کنونی نیز کمک کند.

کاغذسنگ، خداحافظی با قطع درختان
کاغذ سنگ (که با اسامی دیگری مثل کاغذ سنگی، کاغذ آهک یا کاغذ معدنی نیز نامیده می شود) نسل جدیدی از کاغذ است که در سالهای اخیر توسط محققان اختراع شده است. ماده اولیه این کاغذ پودر سنگ بوده که جایگزین استفاده از چوب درختان برای تولید کاغذ است. از خواص آن ضد آب بودن ، مقاومت در برابر پارگی، جلوه ی جادویی رنگها بر روی آن و در نهایت برگشت پذیری آن به خاک طی دوره کوتاه مدت عنوان می گردد.
روش تولید کاغذ سنگ با فرآیند تولید کاغذ از خمیر چوب منحصراً از طریق استفاده از ترکیبی از پودر معدنی و تزریق مقدارکمی رزین غیر سمی تفاوت دارد. در نتیجه درتولید کاغذسنگ از هیچ درختی استفاده نمی‎گردد و همچنین هیچ آب آلوده  و هیچ‎گونه گاز مضری تولید نمی‎شود.
کاغذ سنگ نه تنها یک راه حل جایگزین است، بلکه همچنین محصولیست که کمترین تأثیر را بر سیارۀ سبز ما دارد. بنابراین قیمت مناسب و رقابتی آن از اهمیت بالایی برخوردار است.

مهمترین کاربردهای کاغذ سنگ

بسته بندی غذایی و دارویی منطبق با استاندارد FDA

کاربردهای صنعتی

برچسب و لیبل

کاربرد در معرض رطوبت وآب

انتشارات

جایگزین برای خمیر کاغذ های سنتی مانند کاغذ و فیلم سنتزی، کاغذ اندود شده، کاغذ بازیافتی و ورقهPVC

کاربردهای نمایشگاه (پوستر،کاتالوگ و بروشور،ساک دستی و …)

کاربردهای درون ساختمانی

قالب‎های صنعتی

کاربردهای اداری

 تصفیه آب با کیسه جاذب

محققان مرکز پژوهش و فناوری دانشگاه علم و صنعت ایران موفق به طراحی و ساخت کیسه ای شدند که آب غیرقابل شرب را به آب قابل آشامیدن تبدیل می کند. در این فرایند از یک غشای نیمه تراوا به عنوان عامل جداسازی استفاده می شود و داخل کیسه از غشای اسمز مستقیم ساخته شده است که میکروارگانیسم ها و ماکرومولکول ها و بیشتر یون ها را دفع کرده و آب تمیز ایجاد کرد.

با استفاده از این کیسه ها می توان هر آبی را بدون مصرف انرژی تصفیه کرد.

کیسه با محلول خوراکی مانند موادمغذی پر شده و با قرار دادن کیسه در محلول آبی و حتی آب گل آلود، پس از چند ساعت آب تحت فشار اسمزی به داخل محفظه نفوذ کرده و محلول جاذب رقیق می شود.

هدف از ساخت کیسه جاذب آب ، استفاده در مواقع ضروری و وقوع حوادث طبیعی و غیر طبیعی مانند زلزله، سیل و جنگ است.که در مواقع ضروری به رفع مشکل کمبود آب در مناطق آسیب دیده کمک خواهد کرد.