مدیریت تغییر و یکپارچگی سرمایه در HSE

مقدمه
در بازار رقابتی که امروزه شاهد آن هستیم، “تغییر” می تواند به عنوان یک فعالیت مهم برای قرار گرفتن در راستای اهداف و موفقیت سازمان به شمار آید که منجر به رشد و تعالی مجموعه میشود.تغییرات می تواند در تمامی بخش های سازمان ائم از نیروی های انسانی، تاسیسات و تجهیزات، مواد و متریال، فرآیندها و روش های انجام کار و… ایجاد شود. اعمال تغییرات همانطور که میتواند منجر به افزایش بهره وری شود، می تواند منجر به بروز خطرات و حوادث نیز گردد. بنابراین باید تمامی تغییرات مورد بررسی قرار گرفته و تحت کنترل باشند و قبل از اعمال آنها همه جوانب در نظر گرفته شود و اصلاحات مورد نیاز اعمال گردد.
مدیریت تغییر یکی از بخشهای مهم از سیستم مدیریت ایمنی، بهداشت و محیط زیست (HSE) میباشد. هر گونه جابه‌جایی در نیروی انسانی، تجهیزات، فرآیندها و رویه‌های سازمان تغییراتی است که میتواند منجر به بوجود آمدن خطرات و حوادث شود. تغییرات بنا به دلایل مختلف مانند زمانی که فرایندهای موجود الزامات را برآورده نمیسازند، تجهیزات مطابق ویژگیهای طراحی شده عمل نمیکنند، قوانین و مقررات تغییر میکنند، روشهای اجرایی و دستورالعملها اصلاح میشوند، ساختار سازمانی بازنگری میگردد، افراد متناسب با شرایط کاری مورد نظر انتخاب نشده اند و… رخ دهد. اما زمانی تغییرات می تواند منجر به وقوع حوادث و خطرات شود که تحت کنترل قرار نگیرند و احتمال بروز خطرات را افزایش دهد.
بمنظور ارزیابی خطرات ناشی از هرگونه تغییر و نیز پایش فرآیند اجرا، لازم است خط مشی و روش اجرایی مدیریت تغییر (MOC: Management Of Change) ایجاد گردد. این فرایند کمک مینماید تا اطمینان حاصل شود که تغییرات پیشنهادی برای سازمان و پرسنل به صورت ایمن و قابل اعتماد انجام شوند.

تاریخچه مدیریت تغییر 
در پانزده سال گذشته، بسیاری از شرکت ها نظام مدیریت تغییر را در بخش های مختلف سازمان خود استقرار داده اند. اما سابقه تاریخی مدیریت تغییر به سال ۱۹۸۹ بر می گردد. در این سال، مرکز ایمنی فرآیندهای شیمیایی کتابی را با عنوان “راهنمای مدیریت فنی ایمنی فرآیندهای شیمیایی” منتشر نمود که مدیریت تغییر به عنوان یکی از عناصر آن معرفی شده بود.
در سال ۱۹۹۳، انجمن شیمی آمریکا، اولین راهنمای مفهومی مرتبط با مدیریت تغییر را با نام “راهنمای مدیران در پیاده سازی و بهبود سیستم های مدیریت تغییر”، منتشر نمود.

انواع تغییرات در سازمان ها میتواند به شرح زیر باشد:
تغییرات در سازمان ها به صورت کلی به ۳ دسته تقسیم می شوند:
تغییرات اداری یا مدیریتی
تغییراتی است که درمورد روش انجام کار و اصلاح آن اعمال می شود، مانند کاهش/ افزایش تعداد دفعات بازرسی و یا تعمیرات و… .اعمال این تغییرات اگر بدون کنترل و آموزش برای پرسنل صورت گیرد می تواند نتایج منفی را در فرآیند تولید و عملیات داشته باشد

تغییرات ساختاری یا سازمانی
یکی دیگر از انواع تغییرات در سازمان ها، تغییر/ اصلاح ساختار سازمانی است که اگر در اعمال این تغییر به ابعاد سازمان توجه نشود میتواند نتاجی منفی را برای سازمان در پی داشته باشد.
تغییر در سطوح مدیریتی مانند جابجایی مدیران
تغییر در تعداد پرسنل
تغییر در ساعات و نوبت های کاری کارکنان
تغییر در ساعت استراحت/ مرخصی
استفاده از پیمانکاران بجای پرسنل رسمی سازمان

تغییرات فنی یا تکنیکی
منظور از تغییرات فنی، تغییراتی است که بر فرآیند تولید و فرآیندهای عملیاتی سازمان اعمال می شود. اعمال اینگونه تغییرات بدون در نظر گرفتن عواقب و تحت کنترل قرار دادن آن، می تواند منجر به افزایش/ کاهش تولید، افزایش/ کاهش سود و … شود. از جمله این تغییرات می توان به موارد ذیل اشاره نمود:
تغییر در تجهیزات و تاسیسات
تغییر در مواد و متریال
تغییر در فرآیندهای تولید
راه اندازی واحدهای جدید